Αν υποθέσουμε πως η μοναδικότητα του κάθε πράγματος είναι η ταυτότητά του, όπως ο ήλιος είναι το φωτεινότερο αστέρι που βλέπουμε στον ουρανό, η μοναδικότητα της Αρχαίας Ολυμπίας έγκειται στο πνεύμα και στην ιδέα της ειρήνης. Είναι η μοναδική περιοχή της αρχαίας Ελλάδας που πέτυχε να απομακρύνει τους πολέμους και να επιβάλει την ειρήνη κάθε 4 χρόνια με τη θέσπιση των Ολυμπιακών αγώνων, του «ευ αγωνίζεσθαι», της άμιλλας. Εκεί συναντάμε τη πραγμάτωση του ''νους υγιής εν σώματι υγιεί''. Τα μουσεία της μας δείχνουν την κινητικότητα και την ιερότητα του τόπου αυτού. Στην Ολυμπία συναντάμε ακόμα και σήμερα ζωντανό το πνεύμα των Ολυμπιακών αγώνων με την τελετή της αφής του φωτός, που κάθε 4 χρόνια ανάβει εκεί για να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Στην Ολυμπία ήταν που ο Φειδίας σμίλεψε ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου, το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία. Εκεί ήταν που ο Μιλτιάδης, νικητής της μάχης του Μαραθώνα, απέθεσε το κράνος του, που βρίσκεται και σήμερα ανάμεσα στα εκθέματα του μουσείου.  Εκεί ο Θουκυδίδης άκουσε για πρώτη φορά τον Ηρόδοτο να απαγγέλλει ιστορία. Για την Ολυμπία έγραψαν ύμνους ο Πίνδαρος, ο Ευριπίδης, ο Σοφοκλής, ο Ιππίας. Εκεί συναντιόταν ο Πλάτωνας με τον εραστή του Δίωνα από τη Σικελία. Εκεί ήταν που κέρδισε ο Αλκιβιάδης την πρώτη, δεύτερη, τρίτη και τέταρτη θέση στην ίδια ιπποδρομία· ο Αλκιβιάδης, που λέγεται πως χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο για τον Ερμή του Πραξιτέλους, ο οποίος εκτίθεται επίσης στο μουσείο σήμερα. Δεν υπήρχε κανένας μεγάλος άντρας στην αρχαία Ελλάδα που να μην επισκέφθηκε την Ολυμπία, φτωχός ή πλούσιος, νέος ή γέροντας, σοφός ή αγράμματος, ένθεος ή άθεος, βασιλιάς ή σκλάβος. Η Ολυμπία μας διδάσκει την ομορφιά και την ιερότητα του παιχνιδιού. Με βασικά έργα από την αρχαϊκή περίοδο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα παλαιότερα μνημεία.