Η Καστοριά είναι μια πόλη που μοιάζει σαν να έχει βγει από παραμύθι. Χτισμένη πάνω σε χερσόνησο που εισχωρεί στη λίμνη Ορεστιάδα ή καλύτερα τη λίμνη της Καστοριάς και τα βουνά Γράμμο και Βίτσι να την προστατεύουν, είναι αναμενόμενο να σαγηνεύει με την ομορφιά της. Το όνομά της λέγεται ότι προέρχεται από τους κάστορες, μόνιμους “κάτοικους” της περιοχής μέχρι και τον 18ο αιώνα.
    Λόγω της στρατηγικής της θέσης η πόλη υπήρξε μήλο της έριδος για πολλούς κατακτητές και επί Βυζαντινής αυτοκρατορίας είχε μετατραπεί σε ισχυρό φρούριο. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, έπειτα από πολλές πολιορκίες και κατακτήσεις από τους Φράγκους, Νορμανδούς, Αλβανούς, Σταυροφόρους και Σέρβους, κατέληξε υπό την κατοχή των Τούρκων για 5 αιώνες διατηρώντας ωστόσο πάντα τον εμπορικό και πνευματικό της χαρακτήρα. Μια πόλη που κατάφερνε να ξεχωρίζει και να ακμάζει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
    Με το που φτάσει κανείς στην Καστοριά έχει την ανάγκη να περπατήσει κατά μήκος της εντυπωσιακής λίμνης και να γαληνέψει. Ξεκινώντας τον περίπατο από το κέντρο της πόλης, τη νότια παραλία, θα θαυμάσετε τα γουναράδικα, για τα οποία είναι γνωστή παγκοσμίως η πόλη καθώς η γουνοποιία είναι τέχνη που κατέχουν οι Καστοριανοί εδώ και 500 χρόνια. Το πολύβουο κέντρο της πόλης, περιτριγυρίζεται από ένα υπέροχο, ήρεμο τοπίο. Το βυζαντινό εκκλησάκι του Άι Νικόλα χτισμένο πάνω στο βράχο, στην αρχή της παραλίμνιας διαδρομής, τα πελώρια πλατάνια που καθρεφτίζονται στα ήρεμα νερά της λίμνης, συνθέτουν μια μαγευτική εικόνα.
     Τα δώρα της πόλης στον ταξιδιώτη δεν σταματούν εδώ. Ανεβαίνοντας ψηλά στον Προφήτη Ηλία θα απολαύσετε την εκπληκτική θέα στη βόρεια πλευρά της λίμνης, ιδανικά υπό τους χρωματισμούς του δειλινού. Κοντά στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η συνοικία «Ντολτσό». Περιπλανηθείτε στα πλακόστρωτα καλντερίμια της και θαυμάστε τα υπέροχα καστοριανά αρχοντικά του 17ου και 18ου αιώνα αλλά και τις βυζαντινές εκκλησίες. Στο μουσείο Λαογραφίας, στο αρχοντικό του Νεράντζη Αϊβάζη, θα πάρετε μια ιδέα για την καθημερινότητα των Καστοριανών και τον πολιτισμό τους κατά τον 17ο και 18ο αιώνα.
    Η Καστοριά εκτός από μακραίωνη ιστορία και παρθένα ομορφιά προσφέρει και αρκετές δραστηριότητες για τον ταξιδιώτη. Η κωπηλασία και η ιστιοπλοΐα στη λίμνη προσφέρουν μια νέα εμπειρία στα αθλήματα αυτά. Η λίμνη της Καστοριάς χαρακτηρίστηκε ως ο σπανιότερος οικότοπος στην Ευρώπη με πολλά ζώα, όπως αργυροπελεκάνοι, βουβοκύκνοι και πάπιες τα οποία δίνουν ζωή στη λίμνη και συνθέτουν μια ωραία εικόνα στα μάτια κάθε επισκέπτη.
Οπωσδήποτε χρειάζεται μια στάση στην πασίγνωστη σπηλιά του Δράκου. Στο σπήλαιο αυτό, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε ένα χρυσωρυχείο το οποίο φύλαγε ένας δράκος που έβγαζε δηλητηριώδεις ατμούς από το στόμα του! Μπορεί δράκο να μην δείτε αλλά σίγουρα οι λίμνες που θα συναντήσετε και οι σπάνιοι σχηματισμοί σταλακτιτών κατά μήκος του σπηλαίου καθώς και τα οστά αρκούδας, η οποία ζούσε εκεί πριν από 10.000 χρόνια, εντυπωσιάζουν εξίσου. Πολύ κοντά είναι και η  βυζαντινή μονή Παναγίας Μαυριώτισσας. Ξαποστάστε κάτω από τον 900 ετών πλάτανο και μη διστάσετε να αγοράσετε τοπικούς θησαυρούς όπως όσπρια, τουρσί και καρύδια από τους μικροπωλητές που βρίσκονται εκεί.
   Φτάνοντας στη βόρεια πλευρά της λίμνης, μετά από 7 χλμ, τελειώνει ο μικρός γύρος της λίμνης. Αξίζει πραγματικά να συνεχίσετε για το μεγάλο γύρο της λίμνης περνώντας μέσα από τα χωριά που βρίσκονται γύρω από αυτήν. Στη διαδρομή, πέρα από το φυσικό κάλλος της περιοχής θα ανακαλύψετε πως η πόλη κατοικούνταν ακόμα και πριν από 7.000 χρόνια. Στον οικισμό του Δησπιλιού, στην τοποθεσία «νησί», όπου ολοκληρώνεται και η διαδρομή αυτή, υπάρχει ο αρχαιότερος λιμναίος οικισμός της Ευρώπης, όπου εξειδικευμένοι επιστήμονες κατάφεραν να ανακατασκευάσουν ένα πιστό αντίγραφο του νεολιθικού χωριού. Με μια επίσκεψη στο Οικομουσείο θα ανακαλύψετε σπάνια αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή. Εάν σας γοητεύει η προϊστορική εποχή αξίζει να επισκεφθείτε το απολιθωμένο δάσος, στο Νόστιμο Καστοριάς, μόλις 24 χιλιόμετρα από την πόλη, καθώς και το μουσείο στο οποίο θα δείτε μεγάλη συλλογή από θαλάσσια και χερσαία απολιθώματα 130 εκατομμυρίων χρόνων.
     Όλες τις εποχές του χρόνου η πόλη προσφέρει μαγικές εικόνες και εμπειρίες. Εάν θέλετε όμως, να βιώσετε από κοντά τα ήθη και τα έθιμα των Καστοριανών και να νιώσετε τη διασκέδαση στο κόκκινο ο Ιανουάριος είναι η ιδανική εποχή για να την επισκεφθείτε. Τα Ραγκουτσάρια, το Καστοριανό καρναβάλι, αποτελεί τον επίλογο του εορταστικού δωδεκαήμερου των Χριστουγέννων. Η προέλευσή και τα έθιμα του, που διατηρούνται μέχρι σήμερα, προέρχονται από την ελληνορωμαϊκή εποχή. Όλοι οι κάτοικοι της πόλης ντύνονται αλλοπρόσαλλα με παλιά ρούχα και βγαίνουν στις γειτονιές δημιουργώντας ένα μεγάλο γλέντι με ποικιλία από παραδοσιακά κρουστά και πνευστά όργανα. Τα χαρούμενα πλήθη συνοδεύουν μεγάλες μπάντες του δήμου. Μια γνήσια αναπαράσταση του γλεντιού και της έκστασης των Διονυσιακών τελετών.
     Ο φυσικός πλούτος, η αστείρευτη ομορφιά, η πλούσια ιστορία και ο πολιτισμός σε συνδυασμό με την εκπληκτική κουζίνα της Καστοριάς και τη διασκέδαση μέχρι πρωίας συνθέτουν μια πόλη- μαγνήτη για κάθε ταξιδιώτη που θέλει να γνωρίσει τη Βόρεια Ελλάδα.