Είναι το κεντρικό ηρώο της πόλης και βρίσκεται κοντά στο δημοτικό άλσος στην πλατεία της Κομοτηνής. Μια μεγάλη μαρμάρινη στήλη που πάνω της βρίσκεται ένα μεταλλικό ομοίωμα σπαθιού. Το μνημείο αυτό είναι το επίκεντρο των εκδηλώσεων για την απελευθέρωση της πόλης ενώ κάθε Κυριακή γίνεται έπαρση και υποστολή της ελληνικής σημαίας με τους περαστικούς να μένουν ακίνητοι έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία. Λέγεται πως όσο είναι το ύψος του μεταλλικού σπαθιού τόσο βρίσκεται η Κομοτηνή κάτω από τη θάλασσα καθότι η πόλη βρίσκεται σε μια πεδιάδα.