Τα ευρήματα στην περιοχή έρχονται ήδη από την πρωτοελλαδική εποχή, 2600 -2000 π.Χ., όταν στα μέρη αυτά λατρευόταν η Μεγάλη Θεά, συμβολισμός της γονιμότητας και της ευφορίας. Όταν τον 19ο αι π.Χ ήρθαν στην περιοχή φυλές από την Θεσπρωτία η λατρεία της αντικαταστάθηκε από αυτή του Δία και της Δρυός.
Η Δωδώνη έγινε τότε ένα από τα σημαντικότερα μαντεία του αρχαίου κόσμου όπου όσοι προσέρχονταν για να ζητήσουν χρησμό, είχαν νηστέψει τρεις μέρες, είχαν καθαριστεί στα νερά της πηγής και είχαν χαράξει την παράκλησή τους σε μια πλάκα από μόλυβδο. Ο χρησμός θα ερχόταν από το θρόισμα των φύλλων της “φηγού δρυός”. Αναφορά στο μαντείο κάνει και ο Όμηρος στην Ιλιάδα όταν ο Αχιλλεύς απευθύνεται στον Δωδωναίο Δία υπέρ του φίλου του Πατρόκλου και στην Οδύσσεια όπου ο Οδυσσέας επισκέπτεται το μαντείο.
Η Ιερή βελανιδιά στο ναό του Δία που ήταν το μέσω για τους χρησμούς στο φημισμένο μαντείο κόπηκε το 5ο αι με διάταγμα του Ιουστινιανού, ωστόσο στο χώρο θα δείτε και σήμερα μια βελανιδιά που φυτεύτηκε στις μέρες μας.
Η παρακμή της Δωδώνης άρχισε στα 219 π.Χ όταν οι Αιτωλοί με στρατηγό τον Δωρύμαχο κατέστρεψαν το ιερό για να αφανίσουν τις συνθήκες που είχαν με τους Ηπειρώτες και ήταν χαραγμένες στους τοίχους του ναού. Η δεύτερη καταστροφή έγινε στα 168 π.Χ. από το Ρωμαίο Αιμίλιο Παύλο και τελειωτικά πια καταστράφηκε στα χρόνια του μιθριδατικού πολέμου από τους στρατιώτες του Μιθριδάτη, του βασιλιά του Πόντου.
Σήμερα στο χώρο εκτός βέβαια από το θέατρο, θα δείτε το Βουλευτήριο, το Πρυτανείο, το στάδιο, την Ακρόπολη που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου και θα πάρετε χρησμό αφουγκραζόμενοι τους ψιθύρους της Ιερής βελανιδιάς στην Ιερά Οικία (ναό του Δία).
Ωράριο λειτουργίας: 8:00-17:00