Η μοναστική πολιτεία των Μετεώρων είναι η δεύτερη σημαντικότερη μετά από αυτήν του Αγίου Όρους. Οι πρώτες μονές ιδρύθηκαν τον 14ο αι. Η ανέγερσή τους αποτέλεσε ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, καθώς η ανάβαση των υλικών γινόταν με σκαλωσιές που στηρίζονταν στους βράχους ή με το δίχτυ που τραβούσαν από την κορυφή οι μοναχοί. Η θέα των μοναστηριών αυτών και η πεποίθηση πως αποτελούν φυσική προέκταση των βράχων προκαλούν δέος και έντονο θαυμασμό στον επισκέπτη. Σήμερα, από τις 24 μονές λειτουργούν μονάχα οι 6:
- Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μεγάλου Μετεώρου: Η Μονή ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αι. από τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, στην κορυφή του βράχου που έχει ονομαστεί πλατύς λίθος. Μέχρι το 1923 η ανάβαση στη Μονή γινόταν με το δίχτυ. Σήμερα σε αυτό οδηγούν 146 σκαλοπάτια. Στο Μεγάλο Μετέωρο υπάρχουν άλλοι τρεις μικρότεροι ναοί: του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, των Αγίων Κων/νου και Ελένης και του Αγίου Αθανασίου. Στη βιβλιοθήκη της Μονής φυλάσσονται ανεκτίμητοι θησαυροί, από κώδικες και βυζαντινά ή μεταβυζαντινά έγγραφα έως και κείμενα αρχαίων συγγραφέων. Πριν το τέλος της επίσκεψης αξίζει να σταθεί κανείς για λίγο στις αυλές του μοναστηριού και να απολαύσει τη θέα προς τον Πηνειό ποταμό και το όρος Κόζιακας. (Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.10 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.20 μ.μ- 18.00 μ.μ. Τρίτη κλειστό. Χειμ. 09.00 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00μ.μ. Τρίτη και Τετάρτη κλειστό. Τηλ. (+30) 24320-22278 )
- Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά: Ακολουθώντας το μοναδικό δρόμο που οδηγεί στα Μετέωρα και μόλις τρία χλμ. από την Καλαμπάκα φτάνουμε στο μοναστήρι. Κτίστηκε στα τέλη του 15ου αι. πάνω σε έναν μικρής έκτασης βράχο. Το γεγονός αυτό οδήγησε στο κτίσιμό του σε τρία πατώματα. Η πρόσβαση γίνεται με κτιστή σκάλα. Στο πρώτο πάτωμα βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, στο δεύτερο το καθολικό της Μονής αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο και στον τρίτο η ανακαινισμένη Τράπεζα, τα κελιά των μοναχών και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Μοναδικής αξίας αγιογράφηση από τον σημαντικό κρητικό ζωγράφο της εποχής, Θεοφάνη Στρελίτζα Μπαθά, κοσμεί το μοναστήρι. (Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.00 π.μ. – 17.45 μ.μ, Χειμ. Κλειστό. Τηλ. (+30) 24320-22375)
- Μονή Αγίου Στεφάνου: Στο νοτιοανατολικό άκρο των Μετεώρων και πάνω ακριβώς από την πόλη της Καλαμπάκας βρίσκεται η γυναικεία μονή των Μετεώρων. Εκτός από αυτόν του Αγίου Στεφάνου, υπάρχει και ναός στον οποίο τιμάται ο Άγιος Ιερομάρτυρας Χαράλαμπος. Κατά τη δεκαετία του 1970 λειτούργησαν στη Μονή Ορφανοτροφείο και Δημοτικό σχολείο Θηλέων με δασκάλες μοναχές, που πρόσφεραν στέγη, αγάπη και μόρφωση στα ορφανά των Τρικάλων. Ένας ανεκτίμητος θησαυρός από παλαίτυπα, έγγραφα, κώδικες και διάφορα ιερατικά σκεύη φυλάσσεται στο σκευοφυλάκιο του μοναστηριού. Η πρόσβαση στη Μονή γίνεται χωρίς δυσκολία μέσω μιας γέφυρας μήκους 8 μέτρων που συνδέει το βράχο της Μονής με το λόφο Κουκούλα.(Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.00 π.μ.- 13.30 μ.μ, 15.30- 17.30 μ.μ, Δευτέρα κλειστό, Χειμ. 09.00 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00 μ.μ, Δευτέρα κλειστό. Τηλ. (+30) 24320- 22279)
- Μονή Αγίας Τριάδας: Πρόκειται για το πιο δυσπρόσιτο από όλα τα μοναστήρια των Μετεώρων καθώς βρίσκεται στην κορυφή ενός πολύ ψηλού βράχου και η πρόσβαση γίνεται μέσα από ανάβαση 140 λαξευμένων στο βράχο σκαλοπατιών. Το αίσθημα της κούρασης ξεχνιέται μόλις αντικρίσει κανείς τη μαγευτική θέα από την κορυφή προς τον Κόζιακα, τον Πηνειό ποταμό και τα Χάσια όρη. Εκτός από το καθολικό, στη Μονή υπάρχει και ο Ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Δυστυχώς δεν έχει διατηρηθεί τίποτα από τον πλούσιο θησαυρό της Μονής, καθώς το σκευοφυλάκιο λεηλατήθηκε και η βιβλιοθήκη πυρπολήθηκε στα χρόνια της Κατοχής. Οι λιγοστές εικόνες που σώθηκαν μεταφέρθηκαν στη Μονή Βαρλαάμ. (Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.00 π.μ.- 12.30 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00 μ.μ. Πέμπτη κλειστό. Χειμ. 09.00 π.μ.- 12.30 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00 μ.μ. Πέμπτη κλειστό. Τηλ. (+30) 24320-22220)
- Μονή Ρουσάνου: Η δεύτερη γυναικεία Μονή των Μετεώρων βρίσκεται ανάμεσα στις Μονές Βαρλαάμ και Αγία Τριάδα, στην κορυφή ενός απόκρημνου, κατακόρυφου βράχου. Η πρόσβαση στο μοναστήρι γίνεται μέσα από σκαλιά από τσιμέντο και στη συνέχεια δύο μικρές γέφυρες. Το τριώροφο κτίριο καλύπτει όλη την επιφάνεια του βράχου. Στο ισόγειο βρίσκονται τα κελιά των μοναχών, ενώ οι άλλοι βοηθητικοί χώροι και το Αρχονταρίκι βρίσκονται στους υπόλοιπους ορόφους. Το καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο πολλών Τρικαλινών και Καλαμπακιωτών. (Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.00 π.μ.- 18.00.μ.μ, Χειμ. 09.00 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00 μ.μ. Τετάρτη κλειστό. Τηλ. (+30) 24320-22649)
- Μονή Βαρλαάμ: Απέναντι ακριβώς από τη Μονή Μεγάλου Μετεώρου και στην κορυφή βράχου 373 μ. βρίσκεται η Μόνη Βαρλαάμ. Πήρε την ονομασία της από τον πρώτο της κτήτορα, μοναχό Βαρλαάμ. 195 σκαλισμένα στο βράχο σκαλοπάτια οδηγούν σήμερα στην είσοδο του μοναστηριού. Στο καθολικό τιμάται η μνήμη των Αγίων Πάντων, ενώ υπάρχει και ένα παρεκκλήσι αφιερωμένο στους τρεις Ιεράρχες. (Ωράριο λειτουργίας: Θερ. 09.10 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.20 μ.μ.- 18.00. Παρασκευή κλειστό. Χειμ. 09.00 π.μ.- 13.00 μ.μ, 15.00 μ.μ.- 17.00 μ.μ. Πέμπτη και Παρασκευή κλειστό. Τηλ. (+30) 24320-22977)
- Ασκηταριά: Εκτός από τα 6 αυτά μοναστήρια που λειτουργούν σήμερα, υπάρχουν και ερείπια άλλων ασκηταριών, μικρές σπηλιές στους βράχους που αξίζει να δει κανείς. Αυτά είναι: Ιερά Σκήτη Παναγίας Δούπιανης, Ιερά Μονή Υπαπαντής, Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Μανδηλά, Αγία Μονή, Ιερά Μονή Υψηλοτέρας, Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Μπάντοβα, Ασκηταριά Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Ιερά Σκήτη Αγίου Αντωνίου, Ιερά Σκήτη Τιμίου Προδρόμου.