Το σπήλαιο βρίσκεται 3 περίπου χιλιόμετρα από το Δήμο Βάρης, σε υψόμετρο 260 μ στον λόφο Κρεβάτι. Στο σπηλαίο στα μέσα  περίπου του 5ου αι π.Χ. βρήκε καταφύγιο ο θηραίος λαϊκός γλύπτης Αρχέδημος ο οποίος και υπογράφει τα ανάγλυφα που είναι ακόμη εμφανή στα τοιχώματά του. Από τον καθώς λέγεται νυμφόληπτο ( νεραϊδοπαρμένος) Αρχέδημο πήρε και την ονομασία του το σπήλαιο. Λαξευμένα σκαλιά έκαναν πιο εύκολη την πρόσβαση στο σπήλαιο που όπως και άλλα σπήλαια είχε μετατραπεί σε τόπο λατρείας των νυμφών και του Πάνα. Εγκαταλείφθηκε ξαφνικά στα μέσα του 3ου αι. π.Χ. και άρχισε να χρησιμοποιείται πάλι από τους νεοπλατωνικούς μέχρι τα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., οπότε σταματά οριστικά η λειτουργία του ως λατρευτικού χώρου.
Το σπήλαιο αναφέρεται από τον περιηγητής R. Chandler το 1765 ενώ αργότερα το επισκέφθηκαν και πολλοί ακόμη όπως ο Λόρδος Βύρωνας και ο βασιλιά Όθωνας. Ο χώρος ανασκάφηκε το 1902 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών.