Αν έχετε επισκεφτεί αρκετά νησιά των Κυκλάδων και νομίζετε ότι έχετε συνηθίσει τον συνδυασμό του ήλιου, της θάλασσας και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ετοιμαστείτε να αναθεωρήσετε!
Κατευθυνόμενοι προς τα «Έξω Μέρη» (δυτικά από την Χώρα), στα 15 χιλιόμετρα περίπου, θα βρεθείτε μπροστά σε ένα από τα ομορφότερα χωριά, όχι μόνο της Τήνου, αλλά πιθανότατα και όλων των Κυκλάδων, την μαγευτική Καρδιανή. Χτισμένη στην απότομη νοτιοδυτική πλαγιά του όρους Πατέλες και σε υψόμετρο περίπου 250 μέτρων, κρέμεται στην κυριολεξία πάνω από τη θάλασσα, χωρίς να την διασχίζει αυτοκινητόδρομος και προσφέρει μια μεγαλειώδη θέα στο Αιγαίο και στα νησιά της Σύρου και της Γυάρου, καθώς και της Κέας και της Κύθνου, όταν ο καιρός το επιτρέπει.
Αυτό όμως που πραγματικά κάνει το μέρος αυτό να ξεχωρίζει είναι ότι βρίσκεται στην καρδιά μιας καταπράσινης ρεματιάς με άφθονα νερά, η οποία καταλήγει μέχρι τη θάλασσα, στον Όρμο Γιαννάκη.
Μαρμάρινες κρήνες και μαρμάρινα υπέρθυρα και φεγγίτες, πλακόστρωτα σοκάκια με στοές και γραφικές καμάρες, δίπατα σπίτια και επιβλητικοί ναοί, αποδεικνύουν την καλλιτεχνική φλέβα των κατοίκων του χωριού που συμβαδίζει με τη βαθιά παράδοση όλης της Τήνου στη μαρμαρογλυπτική.
Άλλωστε η ιστορία της Καρδιανής φαίνεται να πηγαίνει πολλούς αιώνες πίσω, καθώς ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή έφεραν στο φως οικισμό με έξι τάφους της Γεωμετρικής Περιόδου, ενώ αρκετά ευρήματα της Νεολιθικής και Πρωτοκυκλαδικής Εποχής στις ακτές, μαρτυρούν ότι η περιοχή πιθανόν να είναι η πρώτη που κατοικήθηκε σε ολόκληρο το νησί.
Μερικά μυστικά:
- Είναι χωριό μεικτό, κατοικείται δηλαδή τόσο από ορθόδοξους όσο και από καθολικούς.
- Η Ορθόδοξη καθέδρα της Αγίας Τριάδας, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και οι Καθολικές εκκλησίες της Μετάστασης της Θεοτόκου και του Γενεθλίου της Θεοτόκου με το πενταόροφο μαρμάρινο καμπαναριό («Σαντίσσιμος» και «Παναγίας Κιουράς» αντίστοιχα, κατά τους Καρδιανιώτες), αποτελούν έργα τέχνης της τηνιακής αρχιτεκτονικής.
- Στο χωριό μπορεί να βρει κανείς παραδοσιακό καφενείο-μπακάλικο και ταβέρνα, τα οποία λειτουργούν όλο το χρόνο, ενώ υπάρχουν και καταλύματα καθώς και δημοτικός ξενώνας.
- Υπάρχουν επίσης και αρκετές επιλογές για κολύμπι με τρεις παραλίες, τον Όρμο Γιαννάκη (με ταβέρνες), τα Καλύβια (με beach bar) και ο Άγιος Πέτρος με το ομώνυμο εκκλησάκι.
- Στο χωριό δραστηριοποιείται και ο πολιτιστικός σύλλογος Αδελφότητας Τηνίων Καρδιανιωτών «Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ», ενώ υπάρχει και λαογραφικό μουσείο.
- Η Καρδιανή έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως «παραδοσιακός οικισμός» με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού.
- Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 αριθμούσε 138 κατοίκους, μαζί με τους διαμένοντες μόνιμα στην παραλιακή ζώνη.
- Από την Καρδιανή κατάγεται ο ιστορικός-μελετητής Στέφανος Δελατόλας.