Το πιο ξακουστό αξιοθέατο της Σαντορίνης και συνάμα υπεύθυνο για την ξεχωριστή ομορφιά της, την ιδιαίτερη, άγρια αλλά και ρομαντική ατμόσφαιρά της. Από την ηφαιστειακή δραστηριότητα δημιουργήθηκε σταδιακά μια τεράστια κοιλότητα που κατακλύστηκε από θάλασσα, η γνωστή καλντέρα. Σύμφωνα με έρευνες το ηφαίστειο καταστράφηκε και δημιουργήθηκε 12 φορές τα τελευταία 400.000 χρόνια. Η πιο πρόσφατη μεγάλη έκρηξη είναι αυτή που σημειώνεται περίπου το 1650 π. Χ. όπου η Σαντορίνη ονομαζόταν Στρογγύλη, μιας και αποτελούσε ενιαίο νησί με τη σημερινή Θηρασιά και το Ασπρονήσι, δημιουργώντας ένα στρογγυλό νησί. Η σεισμική δραστηριότητα εκείνη την περίοδο πρέπει να ήταν συνεχής επί μήνες, προειδοποιώντας τους κατοίκους, οι οποίοι πιθανότατα το εγκατέλειψαν πριν τη μεγάλη έκρηξη. Απόδειξη αυτού, δε βρέθηκε κανένας ανθρώπινος σκελετός κάτω από την τέφρα. Η συγκεκριμένη έκρηξη ήταν τόσο μεγάλη που υπολογίζεται ότι σε περίπου 6 μέρες εκτοξεύτηκαν στον αέρα 90 δις. τόνοι λιωμένο πέτρωμα. Η ηφαιστειακή στάχτη, αφού σκέπασε όλο το νησί, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, με στάχτη του να έχει εντοπιστεί στους παγετώνες της Γροιλανδίας, ενώ προκάλεσε «ηφαιστειακό χειμώνα», μειώνοντας τη μέση γήινη θερμοκρασία κατά 1-2 βαθμούς. Η έκρηξη, επίσης, προκάλεσε τεράστιο παλιρροιακό κύμα που πιθανώς ευθύνεται για την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού (στη Κρήτη). 1500 χρόνια μετά, ηπιότερη ηφαιστειακή δραστηριότητα δημιούργησε το υποθαλάσσιο ηφαίστειο με κορυφές τη Νέα και την Παλαιά Καμένη. Η τελευταία έκρηξη σημειώθηκε το 1950 και από τότε παραμένει σε ηρεμία, με τις θερμές πηγές και τα θερμά αέρια να μαρτυρούν την ύπαρξή του. Σήμερα υπάρχουν 7 κρατήρες στη Νέα Καμένη, ένας στην Παλαιά Καμένη και ο υποθαλάσσιος κρατήρας Κολούμπος, στο βόρειο τμήμα του νησιού, εκτός καλντέρας. Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν στους κρατήρες όπως και να κολυμπήσουν στις θερμές πηγές. Φυσικά τα σημάδια του ηφαιστείου είναι ορατά σε όλη τη Σαντορίνη. Καθημερινά πραγματοποιούνται εκδρομές με καΐκια στο ηφαίστειο, μια εκδρομή που συνδυάζει επίσης τις θερμές πηγές και πολλές φορές τη Θηρασιά. (εξαρτάται από την διαδρομή), Επιλέξτε άνετα κλειστά παπούτσια για το ηφαίστειο και μη ξεχάσετε το μαγιό σας για να κολυμπήσετε στις θερμές πηγές.